Yetersizlik Türleri ve Sınıflandırılması

Zihinsel Yetersizlik

Zihinsel gelişim yetersizliğinden dolayı,bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur.Zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocukların zihinsel işlevleri ve sosyal davranışları yaşıtlarına göre geri ve yetersiz olur (geç ve güç öğrenirler,sınıf veya toplum içindeki kurallara uymakta zorlanabilirler).

• Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin,temel okuma-yazma ve sayma becerilerini kazanmasında ortaya çıkan gecikme durumudur.
• Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin, gecikmeli bir konuşma ve dil gelişimi,sosyal,duygusal veya davranış problemleri temel okuma-yazma ve sayma becerilerini öğrenmesinde ortaya çıkan gecikme durumudur.
• Ağır Düzeyde (Bağımlı) Zihinsel Yetersizlik: Bireyin , ciddi biçimde konuşma ve dil gelişimigüçlüğü,sosyal,duygusal veya davranış problemleri ile temel öz bakım becerilerini öğrenmesinde ortaya çıkan gecikme durumunu ifade eder.
• Çok Ağır Düzeyde (Tam Bağımlı) Zihinsel Yetersizlik: Birey yaşamı boyunca özel bakıma ihtiyaçduyar.İkinci bir engele sahip olma olasılığı diğer yetersizlik türlerine göre daha fazladır.Konuşma ve dil gelişimleri,sözcük dağarcıkları çok sınırlıdır.Öz bakım ve günlük yaşam becerilerinde yaşam boyu denetim ve gözetime gereksinim duyarlar.

Özgül Öğrenme Güçlüğü

Kişinin zekasının normal veya normalin üstünde olmasına rağmen yaşı,zekası ve verilen eğitim düzeyine göre beklenen düzeyde öğrenememesi özel öğrenme güçlüğü olarak tanımlanır.

• Disleksi (Okuma Bozukluğu) :Disleksi, akıcı okuma ve okuduğunu anlama sorunuyla kendisini gösteren nörolojik temelli bir öğrenme güçlüğüdür. Disleksinin temelinde sesleri farketme, çözümleme, harfe dönüştürme, işitsel kısa süreli bellek ve hızlı isimlendirme sorunları vardır. 
• Diskalkuli (Matematik Bozukluğu) : Matematiksel ilişkileri kavrama ve hesaplamada, sayısal sembolleri tanıma, kullanma ve yazmada,işlemleri tahmin etmede,ölçüm yapmada açığa çıkan bozukluk ve yetersizliktir. Rakamlar, basit işlemler, problemler ve problemlerle ilgili sezgileri kullanmada ve anlamada güçlük çekerler. 
• Disgrafi (Yazma Bozukluğu) : Temel gramer ve imla becerilerinden yoksundurlar (örneğin, p,q,b ve d gibi harflerde sorun yaşarlar) ve çoğunlukla düşünceleri formüle etmeye çalışırken yanlış sözcük yazarlar.Çocuk uygunsuz boyutta ve aralıklı harfler yazabilir.Öğreniminde eksik olmamasına rağmen sözcükleri oluşturan harfleri hatırlamada sıkıntı yaşadığı için yanlış ya da imlası bozuk sözcükler yazabilir. Bu durum okuma yeteneğiyle ilişkisizdir. 
• Dispraksi (Motor Bozukluk) : Belli bir amaca yönelik olan hareketi planlama, programlama ve tamamlama becerilerinde sıkıntı yaşarlar.Dispraksinin en belirgin özelliği, okul konularını öğrenmeyi ve günlük yaşam aktivitelerini önemli derecede engelleyen motor koordinasyonunun gelişimindeki güçlüktür.Küçük çocuklar sakarlık ve motor gelişiminin temel aşamalarına (örn. yürüme, emekleme, oturma, bağcık bağlama, gömleği ilikleme vb.) ulaşmada gecikme göstermektedirler. Daha büyük çocuklar ise aktiviteleri oluşturmada, yapbozları birleştirmede, maket yapmada, top oynamada, el yazısı yazmada ve büyük harflerle yazı yazmada zorlanabilirler.

Otizm

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), erken dönemde ortaya çıkan, sosyal etkileşim ve sosyal iletişimde bozukluk, sosyal etkileşim ve toplumsal ilişki geliştirmede sorunlar, basmakalıp ve yineleyici davranışlar ile ilgi alanlarındaki sınırlılık olarak karakterize olan ve bu sınırlılıkların zihinsel yetersizlik veya gelişimsel gerilik ile açıklanamadığı bir bozukluktur.

Bedensel Yetersizlik

Kas,iskelet ve eklemlerdeki bozukluk,hastalık ve yetersizlikkten dolayı,bdensel yeteneklerini kaybeden  toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük yaşamdaki gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan,bu nedenlerle koruma,bakım,rehabilitasyon ,danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiye bedensel engelli denir.

Görme Yetersizliği

Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı,bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur.

• Hiç Göremeyenler: Görme yetersizliğinden çok etkilenen,mutlaka kabartma alfabeye (Braille) ya da konuşan kitapların kullanılmasına ihtiyaç duyan bireyler "Hiç göremeyen/kör" olarak adlandırılır.
• Az Gören: Büyütücü araçlar yardımıyla ya da büyük puntolu yazılı materyali okuyabilen bireyler "az gören" olarak adlandırılır.

 İşitme Yetersizliği

İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede,dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur.

• Normal: 0-20 dB arasındaki sesleri duyabilen bireylerdir.
• Hafif Düzeyde İşitme Yetersizliği: 21-35 dB arasındaki işitme kaybıdır.
• Orta Düzeyde İşitme Yetersizliği: 36-55 dB arasındaki işitme kaybıdır.
• Orta-Üst Düzeyde İşitme Yetersizliği: 56-70 dB arasındaki işitme kaybıdır.
  
• Üst Düzeyde İşitme Yetersizliği: 71-90 dB arasındaki işitme kaybıdır.
• Ağır Düzeyde İşitme Yetersizliği: 90-135 dB arasındaki işitme kaybıdır.
• Total İşitme Yetersizliği: 136 dB ve üstü işitme kaybıdır.